Debutant

De eerste januari heb ik de laatste letters op papier gezet. Mijn boek was af na een zwangerschap van negen maanden, dacht ik. Inmiddels ben ik opnieuw aan het lezen, schrappen en opnieuw formuleren. Ik heb me zelfs teruggetrokken in een hotel om de puntjes op de i te zetten. Dan moet het goed zijn, dacht ik. De derde ronde van herschrijven is nu achter de rug en ik vrees dat ik nog niet klaar ben met mijn manuscript. De fase van het fijn slijpen is begonnen. Voordat ik mijn manuscript Twitter, kunst & hagelslag aanbied aan een uitgever, wil ik honderd procent tevreden zijn. Misschien wel iets meer dan dat. Tekst, verhaallijnen, opbouw, structuur; alles moet kloppen. In het geval van een persoonlijk dagboek is dat geen sinecure. Ik realiseer me dat ik pas aan het begin sta van een nieuwe zwangerschap die ook weer negen maanden gaat duren. Minstens. Gister bezocht ik de debutantenworkshop van Daretoo bij uitgeverij de Arbeiderspers in Amsterdam. Er waren vier inspirerende sprekers die het klappen van de zweep goed kenden. Marja Duin is acquirerend redacteur bij de Arbeiderspers en benadrukt dat je als debutant niet als een dolle stier dikke enveloppen in brievenbussen van willekeurige uitgeverijen moet proppen. Ze wijst erop dat de debutant eerst gedegen onderzoek moet doen onder uitgeverijen. Waar past jouw boek het beste en waarom? De inhoud van het boek moet qua onderwerp aansluiten bij het fonds. Dus loop een boekhandel binnen, kijk naar de titels en het genre en ontdek welke uitgever er achter zit. Marja wijst op de gouden regel: show, don't tell. Vertel het verhaal in beelden en voer de lezer mee. Voor ons, debutanten, was de bijdrage van thrillerschrijfster Carla de Jong hartverwarmend. Haar manuscript is tien keer afgewezen. Toch bleef zij geloven in haar boek. Ze begon zelfs al aan het volgende te schrijven. Uiteindelijk is zij met In retraite binnen gekomen bij uitgeverij de Arbeiderspers. Behalve dat het boek kwaliteit moet hebben, moet je als debutant over een behoorlijke dosis doorzettingsvermogen bezitten en een dikke huid. Na de derde of vierde afwijzing zou ik geneigd zijn de handdoek in de ring te gooien, maar Carla's boodschap is omgekeerd: de aanhouder wint. De tijd dat een schrijver zich kon terugtrekken in een ivoren toren, is sinds de opkomst van sociale media voorbij. Linda Krijns van Daretoo geeft ons een kijkje in de keuken. Als een manuscript bij de uitgever op de deurmat ploft, is het eerste wat een acquirerend redacteur doet, de naam van de schrijver googlen. Heeft de debutant een website? Zit de schrijver op LinkedIn of Twitter? Hoe groot is zijn netwerk? Voor deze test ga ik glansrijk slagen want daar heb ik in de jaren 2009 en 2010 hard aan gewerkt. Twitter, kunst & hagelslag geeft daar een mooi beeld van. Linda wijst ons op andere manieren van uitgeven zoals printing on demand en uitgeven in eigen beheer. Voor beide moet je een lange adem hebben. De omzet van E-books stijgt spectaculair dus ook dat is een nieuwe markt. In de worksop maakte ik verder kennis met de literair agent. Als deze je manuscript positief beoordeelt, biedt hij het aan passende uitgevers aan. Hij kent het netwerk van uitgevers goed en verkoopt de debutant aan de best biedende. Het is net voetbal. De literair agent krijgt commissie over de gelden en regelt ook het contract van de debutant. Klinkt mij allemaal wel aanlokkelijk. Maar ook hier zijn de getallen teleurstellend: van de duizend aangeboden manuscripten, gaan er hooguit tien door naar de volgende ronde. Ik laat me inspireren door het doorzettingsvermogen van Carla en duik in haar boek In retraite dat wij allemaal cadeau kregen na afloop van de workshop.