Elke kleurlaag ziet God op een eigen manier en heeft een eigen godsbeeld. Een rood godsbeeld verschilt nogal van een geel godsbeeld. Door dit te onderkennen, rijpt het begrip voor overtuigingen en geloven die je om je heen ziet. Misschien herken je het wel binnen je eigen familie. Zo kom ik uit een blauwe kerk met God als oppermachtig wezen op de troon. Regels waren belangrijk. Tweemaal op zondag naar de kerk was de norm. Op mijn 12e ging ik naar catechisatie en op mijn 18e moest ik belijdenis doen. Toen begon ik al uit de pas te lopen want ik wachtte een jaar en was al negentien. Waar komt dat blauwe godsbeeld vandaan? We starten bij het begin, bij de kleur beige.
Rituelen en angsten
Beige laag 1 - Dit beeld gaat terug op het moederlichaam: voedend, verwarmend, beschermend en omhullend. Daar blijven we de rest van ons leven naar terugverlangen.
Het godsbeeld is vaak mannelijk, rood (strijdbaar) en blauw. Beige brengt het vrouwelijke en het moederlijke van het godsbeeld terug, dat is het verrijkende aan dit godsbeeld want dat is gaandeweg verdwenen in de mannelijke religie. De latere figuur van Maria geeft hier invulling aan als moeder van God.
Paars laag 2 - Er is nu een buitenwereld. Jij en je moeder samen tegen de buitenwereld. Dat gaat via bezweringen en rituelen. Zo komen er gebeden, ritmes, rituelen om te onderhandelen met God. Je moet de lijntjes onderhouden. Dat kan liefdevol en vanuit bewondering. Maar hier komen ook de angsten om de hoek kijken omdat het goddelijke zo groot is en jij zo klein. In paars heeft God een persoonlijk gezicht, net als de zon en de maan goden en krachten zijn.
Rood Laag 3 - Het godsbeeld is hier de grote bondgenoot of de grote tegenstander. Mijn God tegenover jouw God. Dat zie je nu nog om je heen in bijvoorbeeld de strijd van de God van orthodoxe christenen (bondgenoot) tegenover Allah van de Islam (tegenstander). Het godsbeeld is sterk geworteld in het ego dat ondersteuning nodig heeft vanuit het absolute. In Rood wordt God een krachtig, strijdbaar persoon.
Blauw Laag 4 - God wordt hier keizer, koning, rechter, het liefst met een hoofdletter. Op een troon zit hij. In de Bijbel wordt dat maar vier keer genoemd maar veel kerken gaan ermee aan de haal. Ook in de katholieke kerk is het een sterk beeld. Het is een veilig beeld waarin het contact verloopt via gehoorzaamheid. Voor rebellen is hier geen plek. De gebeden in blauw zijn eerbiedig. Blauw gelooft eigenlijk vanuit angstige, voorwaardelijke liefde. Als je dit godsbeeld loslaat, ben je alles kwijt denkt men. Dat is de angst die de stap naar oranje belemmert.
Oranje laag 5 - Dit is de laag van de menselijke autonomie. De mens zoekt zijn eigen waarheid. Er komt plek voor twijfel. Het beeld van God als ‘de verdwijnende gatenvuller’. De natuurwetenschap geeft de verklaringen en daarvoor is God niet meer nodig. Regen en bliksem komen niet van God weten we uit de wetenschap. God vult alleen nog de gaatjes op in onze kennis maar in een oranje godsbeeld wil men alle gaten opvullen met kennis. Dat is echter een schrikbeeld voor de traditionele gelovigen en de theologie want God verdwijnt zo wel heel erg naar de achtergrond. Hoe zit het met zingeving als God helemaal wordt wegverklaard? Waar geloof je nog in? Is alleen het kenbare geldig? Het existentialisme komt hier op. De orthodoxen willen mensen nog steeds van oranje naar blauw terughalen maar dat is eigenlijk een verloren front. Het gaat om verder ontwikkelen naar een volgende kring en niet terugvallen naar het oude, vertrouwde. Mensen maken deze ontwikkeling vaak individueel door en deze wordt niet gesteund door de instituties. Oranje, daar moet je dwars doorheen. Daarna ga je nooit meer terug en behoud je je kritisch denken. Je loopt nu niet meer overal achteraan en je kritisch vermogen gaat mee op je pad.
Inclusiviteit
Groen laag 6 - God is kwijt in het godsbeeld. Jezus komt ervoor in de plaats als toonbeeld van mensenliefde en inclusiviteit. We vragen even niet meer naar het bestaan van God maar volgen Jezus. Doe gewoon wat Jezus deed als degene die alles en iedereen omarmt. De film Jesus Christ Superstar is een grote inspiratiebron voor groen. Alle geloofsstromingen worden hier omarmd. Het gaat om uitwisseling met andersdenkenden. Welzijnswerk en naastenliefde staan hoog aangeschreven. Mensen cijferen zichzelf weg, opoffering wordt gevraagd. Een behoefte om voortdurend te willen delen: hoe gaat het nu met je? Dat is soms eindeloos vermoeiend. Groen heeft een sterke hulpverlenersinslag waarin mensen zich kunnen verliezen. Maar soms blijkt dat mensen helemaal niet geholpen willen worden. Dan wordt het tijd jezelf te helpen.
God is in jou
Geel laag 7 - Hier komt de focus in beeld. Weg met de groene gezelligheid. Je kiest voor meditatie, loopt naar Santiago of gaat yoga doen. Je ziet dat al die lagen hun kracht hebben. Voor het eerst durf je op je intuïtie te varen. In geel gaan mensen beleven dat God in jou is en jij in God. Je participeert in het alomvattende verband van het universum, het grote al of non-dualiteit. Sommigen hebben nog een persoonlijk godsbeeld, anderen laten het persoonlijke beeld los omdat God daarin niet te vangen is. Al onze begrippen over God schieten tekort. Het blijft altijd een verbeelding. De formulering die hier past is: ‘God is datgene wat ons overstijgt en waar we toch deel aan hebben.’ Geel ziet dat je alle lagen hebt moeten doorlopen. Geel herkent de mankementen van de lagen maar ziet ook het mooie ervan. Het heeft je gebracht waar je nu bent.
Turquoise laag 8 - Ik en wij komen steeds dichterbij elkaar. Er ontstaat een holistisch bewustzijn. God is de energetische spanning op het netwerk. De dingen bestaan niet; de beweging bestaat. God is de beweging in alles. ‘De beweging is bezield‘ zegt Whitehead in God 9.0.
Koraal laag 9 - We grijpen uit boven wat we kunnen waarnemen. God is allen in allen. God als het bezielde gezicht van het totale zijn. God als stuwkracht in de vormgeving van het bestaan. Spinoza zat hier in zijn gedachtegoed dicht tegenaan met het pantheïsme, de bezieling van het geheel, de natuur waar we soms een glimp van opvangen. Hier kunnen we nog niet helemaal bij. Toekomstmuziek.
Durven laten
Dit roept vragen op zoals: ‘Ben je tolerant ten opzichte van intoleranten?’
‘Is er ruimte voor andersdenkenden?’
‘Kun je ruimte geven aan mensen met wie je het grondig oneens bent?’
Uiteindelijk leven we samen. Hoe maak je ruimte voor goed contact? Van Veldhuizen adviseert: “Probeer mensen nooit in jouw wereldbeeld te trekken. Je moet mensen durven laten waar ze zijn.”
Vanuit de ruimte kunnen er vragen ontstaan of toenadering. Of niet. Je kunt bevorderen dat mensen in aanraking komen met andere zienswijzen. Wat dat betreft zijn de afgelopen twee jaar in coronatijd interessant. De manier van spreken is oranje: meten is weten. De regels zijn blauw. De complotdenkers vallen terug op paars. Al die lagen verdragen zich moeilijk tot elkaar. Kan het een opmaat zijn naar een stap verder in onze ontwikkeling? We weten het niet want we zitten er middenin bovendien is er ook nog een oorlog overheen gekomen. Een boek als God 9.0 is een leidraad en inspiratiebron in woelige tijden. Ook voor 'ongelovigen'.
Titel: God 9.0 - de spirituele kansen van het Christendom
Auteurs: Marion Küstenmacher, Tilmann Haberer, Werner Tiki Küstenmacher
Uitgave: in eigen beheer
Vertaling: Dr. Piet van Veldhuizen
Bestellen: www.woordenmetzielenzin.nl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten